W cieniu Brexitu dużo się dzieje, z dnia na dzień Turcja zmieniła wektor polityki zagranicznej. Wczoraj podpisano z Izraelem umowę o normalizacji stosunków które w 2010 roku osiągnęły temperaturę zera bezwzględnego po ataku izraelskich komandosów na turecki statek. Dziś Kreml podał informację o pisemnych przeprosinach jakie prezydent Turcji wystosował do Putina w związku z zestrzeleniem rosyjskiego bombowca na pograniczu syryjsko-tureckim. Putin wezwał do obustronnego zniesienia sankcji i poprawy wzajemnych relacji gospodarczych. To oczywisty skutek Brexitu.
Rosja w poprawie relacji z Turcją widzi szansę na przełamanie unijnych sankcji, Turcja widząc słabnącą Unię i perspektywę zniesienia sankcji wobec Rosji chce zdążyć wejść przed krajami UE na rosyjski rynek. Ściślejsza integracja UE (wzrost znaczenia Francji) to koniec szansy Turcji na umowę stowarzyszeniową z UE. To oznacza że porozumienie ws. odsyłania uchodźców i zniesienia wiz dla Turków stoi pod znakiem zapytania. Spadek cen ropy na rynku, irański dumping i brak porozumienia w kartelu OPEC zagrażają dochodom rosyjskiego budżetu. Turcja to naturalny odbiorca węglowodorów i kraj tranzytowy dla rosyjskich surowców energetycznych. Możliwe że Rosja chce wyjść z projektem konkurencji wobec gazociągu TAP (zadłużona po uszy Grecja na wszystko się zgodzi) lub uprzedzić dostawy gazu z Azerbejdżanu budową SouthStream i dotarciem z surowcem do hubu w Baumgarten w Austrii zanim powstanie drugi polski gazoport i duńsko-norwesko-polski BalticStream. Rosja zażarcie walczy o rynki Węgier, Czech i Słowacji traktując je jako kluczowe w prespektywie utraty tranzytu przez Ukrainę. Izrael widzi swoją szansę w zbudowaniu koalicji antyirańskiej wciągając w nią Turcję. Turcja może odegrać znaczącą rolę w relacjach Rosja-Izrael skłaniając Rosję do niedostarczania Teheranowi nowoczesnego uzbrojenia. Traci Asad, straci i Ukraina a to dopiero początek skutków Brexitu. Iran wchodzi do gry z ropą w cenie kosztów wydobycia, jest szansa że ta konkurencyjna wobec rosyjskiej, bardzo dobrej jakości ropa dotrze i do Polski. Łamigłówka światowych interesów już ułożyła się w takt przewidywanych skutków Brexitu a tymczasem komisarze UE beztrosko zastanawiają się nad wykluczeniem języka angielskiego z listy języków urzędowych.
Rosja sprytnie to rozegrała dostarczając Iranowi (wrogowi Izraela) zestawy S-300 a Kurdom (wrogom Turcji) zestawy przeciwlotnicze Igła (?) i eskalując konflikt na pograniczu syryjsko-tureckim. Rosja lepiej zdyskontuje normalizację stosunków z Turcją przypartą Brexitem do muru. USA zajmując się sobą jak zwykle przespały przetasowanie na Bliskim Wschodzie. Ciekawe co na to Arabia Saudyjska mająca z Turcją po drodze a z Rosją na pieńku ?
Turecka dyplomacja wykazała się bardzo szybkim refleksem ale moim zdaniem przeszacowała spodziewany zysk w relacjach z Rosją ustawiając się w mało intratnej roli przeciwwagi wobec unijnych sankcji. Przeprosiny Turcji to bynajmniej nie efekt presji Rosji ale koniunkturalny gest Erdogana wymierzony we wiarołomną Unię która nie dotrzymała ustaleń dot. zniesienia wiz. Zbieg okoliczności sprawił że Turcja zaryzykowała i odwróciła sojusze, teraz dużo zależy od Camerona i Putina. Cameron nie musi wcale śpieszyć się z wyjściem z UE (co opóźni zniesienie sankcji) a Putin może grać na ich zniesienie pozorując otwarcie rynku dla tureckich wyrobów. Dużo zależy od szczytu NATO w Warszawie. Gest Erdogana to napewno osłabienie i tak nikłych standardów demokratycznych w Turcji. Możliwe że zerwanie z Unią i pogorszenie relacji z USA będzie wstępem do krwawej rozprawy z Kurdami. Jeśli do tego dojdzie to czynnik wewnętrzny okaże się przyczyną nagłego zwrotu akcji.
Jedno jest pewne. Jeszcze tego lata strumień uchodźców może znowu popłynąć bałkańskim szlakiem. Rosja pomoże Turcji destabilizować Unię do czasu zniesienia sankcji przez UE.
